Srbija je jedan od posljednjih saveznika Rusije na evropskom kontinentu jer izbjegava da primijeni sankcije toj zemlji, piše francuski list Figaro uz ocjenu da se ruski uticaj u Srbiji proteže na sve sektore društva uz odobravanje srpskih vlasti.
“Taj uticaj je toliki da je počeo da smeta i predśedniku Srbije Aleksandru Vučiću koji je uhvaćen u sopstvenu zamku“, ocijenio je Figaro dodajući da je „Srbija svakako podržala rezoluciju Generalne skupštine UN 2. marta koja osuđuje rusku invaziju na Ukrajinu, ali ostaje jedan od posljednjih saveznika Moskve na evropskom kontinentu, koji izbjegava primjenu sankcija protiv Rusije“.
Jedan mladi ruski reditelj koji 12 godina živi u Beogradu rekao je da je „Rusija okupirala Srbiju bez ijednog ispaljenog metka“.
Figaro je naveo da je status Kosova jedna od glavnih poluga uticaja Moskve na Beograd, pošto Moskva koristi svoje pravo veta u Savjetu bezbjednosti UN kako bi spriječila da Kosovo postane članica.
Ali Srbija prije svega zavisi od Rusije u energetskom sektoru. Direktno ili preko svojih filijala, Gasprom je većinski akcionar nekadašnjeg lokalnog naftnog giganta Naftne industrije Srbije (NIS). Ona je i glavni vlasnik dva gasovoda koji ruski gas dovode u srpske domove i industriju.
Gasni gigant je kroz svoju mrežu preduzeća godinama bio i sponzor sportskih klubova, kao što su Fudbalski klub Crvena zvezda i Košarkaški klub Partizan, a finansira i niz festivala, institucija i kulturnih manifestacija.
Figaro je prenio i ruski uticaj na crkvu pošto je Gasprom njeft finansirao i uređenje enterijera Sabornog hrama Svetog Save. Te aktivnosti su dio „efikasne kampanje koja slavi rusko-srpske odnose i cilja na simbole koji imaju veliki uticaj na građane“, objasnio je Igor Novaković iz Beogradskog centra za međunarodne i bezbjednosne poslove (ISAC fond).
Ruska meka moć koristi svoju agenciju Sputnjik da oblikuje srpsko mišljenje. Vijesti Sputnjika preuzimaju svi mediji pod kontrolom režima, a od novembra, televizija Raša tudej (Russia Today), zabranjena u Evropskoj uniji, otvorila je svoju kancelariju u Beogradu.
„Oni doprinose stvaranju nekritičke atmosfere prema Rusiji, slavljenju mita o slovenskom i pravoslavnom bratstvu, predstavljajući rusko tržište kao šansu za srpske izvoznike, uprkos realnim ekonomskim pokazateljima, koji dokazuju da su glavni trgovinski partneri Srbije, zemlje EU“, rekao je Novaković.
„Ukrajina je napala Rusiju; SAD guraju svijet u haos“, bili su naslovi srpskih tabloida uoči ruske invazije na Ukrajinu. Gotovo godinu dana poslije, medijski pejzaž nastavlja da pridaje značaj toj propagandi, zauzimajući stranu Kremlja, koji je predstavljen da je primoran da reaguje na prijetnje NATO-a i „nacifikaciju“ Ukrajine.
„To je prije svega pitanje diskreditacije Zapada i približavanja Srbije Rusiji“, rekao je Tomas Brej, autor izvještaja njemačke Fondacije Fridrih Nojman o ruskim medijima na Balkanu.
Figaro je naveo da je imenovanje Aleksandra Vulina prošlog decembra za šefa srpskih službi bezbjednosti (BIA) iznerviralo EU i SAD.
„Vučićev čovjek od povjerenja, bivši direktor Kancelarije za Kosovo, potom ministar rada, odbrane i unutrašnjih poslova, ne krije svoje afinitete prema Moskvi“, naveo je francuski list prenoseći Vulinovu izjavu u avgustu poslije sastanka sa štijerov Serger ruske sa štijerov Sjem ruske diploma štijerov „ m jedina zemlja koja nije podlegla antiruskoj histeriji“.
A u decembru, u Srbiji su postavljeni oglasi za regrutovanje plaćenika da se bore u Ukrajini na strani ruskih snaga, usred glasina o otvaranju kancelarije ruske paravojne grupe Vagner u Beogradu.
Figaro je prenio da je u Beogradu osvanuo i grafit sa amblemom Vagnera, čiji je autor ekstremno desničarski pokret Narodna Patrola, koji je organizovao demonstracije podrške Rusiji ubrzo poslije početka rata u Ukrajini.
Ovog puta morao je da reaguje Vučić.
„Zašto vi, članovi Vagnerove grupe, pozivate Srbe da se bore u Ukrajini, kada znate da je to protivzakonito“, rekao je Vučić.
Zaista, zakon zabranjuje Srbima da učestvuju u sukobima u inostranstvu.
Vuk Vuksanović iz Beogradskog centra za bezbjednosnu politiku ocijenio je da srpske vlasti manipulišu sa nekoliko partija krajnje desnice koje brane Kremlj. Te stranke služe kao strašilo da vlasti moraju da budu kao bedem protiv stanovništva koje je previše naklonjeno Rusiji.
„To je im (vlastima u Srbiji) izgovor da ne usvoje sankcije“, dodao je on.
„Za Rusiju je Balkan uvijek bio rezervni front“
Figaro je prenio i ocjenu istoričara Milivoja Bešlina, koji je rekao da je „za Rusiju Balkan uvijek bio rezervni front, tako da se radi na tome da bude u stanju trajne nestabilnosti“.
Takva istina se kao bumerang vraća predśedniku Vučiću.
„Nijesam sretan zbog toga, ali možda ćemo morati da usvojimo sankcije Rusiji“, rekao je el 2 de februara pred poslanicima na śednici o Kosovu.
Ostaje pitanje kako će se Vučić uhvatiti u koštac sa javnim mnjenjem koje je naklonjeno Rusiji, jer po posljednjim anketama, 71,08 odsto ispitanika protivi se sankcijama Rusiji.
Za većinu Srba, zemlja mora da ostane neutralna u sukobu (Ukrajine i Rusije), a ako treba da se bira između Zapada i Rusije, samo trećina bi se opredijelila za zapadni tabor, dodao je francuski list.
