Da bismo valjano razumjeli ovu priču moramo se nakratko vratiti jedno stoljeće unazad i pomenuti krvavi „bijeli teror“ – sintagmu koja objašnjava monstruozne metode mučenja, ubijanja i zatiranja crnogorskog stanovništva koje je sprovodila srbijanska vlast nakon neustavne Podgoričke skupštine 1918.godine pomoću čije odluke je Srbija zvanično mogla izvršiti oružanu aneksiju kraljevine Crne Gore pripajajući je nasilno tadašnjoj KSHS. Pristalice kralja Nikole Petrovića I koje su se protivile ovoj surovoj okupaciji od strane srpsko-francuskih trupa su na Božić 1919.godine donijeli odluku da pruže oružani otpor okupatorima (Božićni ustanak). Taj patriotski pokret je poznat pod nazivom „komitski pokret“ i trajao je od 1919.do 1933.godine, kada je ubijen posljednji crnogorski komita. Istaknuti borac za pravo, čast i slobodu Crne Gore bio je i junak Petar Zvicer koji je srpskim žandarmerijskim trupama zadavao ozbiljne probleme. Na čelo tadašnje cetinjske oblasti kao komandant žandarmerijskog puka Zetske banovine (Zetske divizijske oblasti, kako su Srbi nazivali Crnu Goru) postavljen je bio major Dragutin Ilijin Kecmanović, rođen 1885.godine u Čitluku (BiH), inače iskusno vojno lice koje je službu u činu kapetana obavljao u austrougarskoj K.und K. (kaiserlich und königlich) „carskoj i kraljevskoj“ armiji u kojoj je ostao do kraja Prvog svijetskog rata.
Cijelo stoljeće se pomenuto lice misteriozno oslovljavalo sa „major Kecmanović“, ne spominjući se njegovo pravo ime, porijeklo i služba. Crnogorsko stanovništvo je dobro upamtilo majora i njegovu službu po brutalnom zločinu izvršenom nad porodicom komite Petra Zvicera. Naime, u noći između 24.i 25.aprila 1923.godine, major Kecmanović sa još 12 žandarma dolazi u selo Rokoče, u Cuce (blizu Cetinja) u porodičnu kuću Zvicera đe nakon brutalnog prebijanja članova familije, zatvara u kuću i žive spaljuje Petrovu majku Anđe, suprugu Zagorku, sestru Planu, brata Vidaka i troje maloljetne Petrove đece od 5, 3 i jedne godine. „Majku su prvo vezali da ne pobjegne, a babu staru 67 godina, vezali pred kućom za neku trešnju da gleda kako joj gori snaha i troje unučadi. Baba je od užasa poluđela i umrla u ludnici u Danilovgradu.“ (Časopis Evolucija, Zagreb, sveska 6-7-8, za jun, jul i avgust 1936.godine, IV, str.301). Zvanična istraga o ovom gnusnom zločinu je formalno sprovedena, ali bez bilo kakvog pravnog epiloga. Major Kecmanović je nastavio sa službom na Cetinju grabeći sve prilike da otvoreno i šovinistički iskazuje svoju mržnju prema Crnogorcima, „nazivajući ih razbojnicima, a Lovćen, Njegoša i crnogorsku istoriju, lažnim veličinama.“ ( Elementa Montenegrina, 1/90, hrestomatija, str.197.) Vojnu službu i porodični život major Kecmanović je nastavio službujući po različitim gradovima: Varaždin, Ljubljana, Beograd, Sarajevo i Vršac, da bi se 1931.godine ponovo vratio na Cetinje da njemu znanim metodama smiruje Crnogorce koji su pružali otpor diktaturi Aleksandra Karađorđevića. Na Cetinju je i penzionisan 1934.godine. Nakon Cetinja seli se u Beograd i sljedećih 36 godina provodi u tom gradu. Umro je 1970.godine u 85.godini života uživajući sve blagodeti srbijanskih vlasti.
Ovaj ovlaš skicirani zločin majora Kecmanovića ne bi zaintrigirao hrvatsku, crnogorsku i uopšte regionalnu javnost, koja je, nažalost, iz „prve ruke“ i upoznata sa krvavim srpskim odmazdama da se 03.05.2023.godine nije desio monstruozan zločin u kojem je vinovnik bio trinaestogodišnji mladić Kosta koji je u O.Š. „Vladislav Ribnikar“ na Vračaru, hicima iz dva očeva pištolja usmrtio osam učenika i čuvara škole, ukupno 9 žrtava.
Prezime maloljetnog mladića, Kecmanović, nas je ponukalo da detaljnije istražimo porodično stablo, i s te strane pokušamo rasvijetliti genetsku predispoziciju mlađanog Koste. Naime, Dragutin Ilijin Kecmanović je imao trojicu sinova: Zlatimira, Miomira i Iliju. Zlatimir (1919-2012) bio je član Akademije medicinskih nauka i profesor Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu (oftalmolog). Zlatimirov sin je takođe ljekar, specijalista radiolog, Vladimir Kecmanović, koji živi i radi u Beogradu i koji je lični ljekar predśednika Srbije Aleksandra Vučića. Vladimirov sin je dječak-ubica Kosta Kecmanović, praunuk zloglasnog pukovnika (unaprijeđen je nakon spaljivanja Zvicera u taj čin) Dragutina Kecmanovića.
Stoljeće nakon prađedovog zločina u Rokočima i podizanja spomenika spaljenim Zvicerima u Cucama, Srbija doživljava crnu sudbinu u kojoj takođe nevini stradaju od ruku Koste Kecmanovića. Drugi Dragutinov sin prof. dr Miomir Kecmanović (1921-1996) bio je poznati ljekar infektolog, heroj epidemije variole vere, odlikovan od strane Josipa Broza Tita najvećim jugoslovenskim odlikovanjem za humanost. Miomirov sin nosi đedovo ime i također je ljekar. To je prof. dr Dragutin Kecmanović, spec.opšte i abdominalne hirurgije, koji živi i radi u Beogradu. Njegov nasljednik nosi đedovo ime Miomir, i poznati je teniser koji živi i gradi svoju sportsku karijeru u Americi. Treći sin majora Kecmanovića bio je Ilija Kecmanović, istoričar umjetnosti i prevodilac. Njegovi su sinovi Nenad Kecmanović, prof.dr političkih nauka, nekadašnji dekan istoimenog fakulteta u Sarajevu, ideolog stvaranja Republike Srpske, dugogodišnji savjetnik Milorada Dodika i prijatelj Vojislava Šešelja, i Dušan Kecmanović, prof.dr psihijatrije. Obojica su živjela u Sarajevu i početkom rata su se evakuisali. Nenad dolazi u Beograd, a Dušan odlazi u Australiju đe ostaje do smrti 2014.godine (otac je dvije kćeri). Nenadov sin je Vladimir Kecmanović, književnik i romanopisac koji živi i stvara u Beogradu, nastavljajući srpsku ideološku matricu „krvi i tla“ koju su revnosno izvršavali njegovi preci, izuzimajući Dragutinovog brata, čuvenog revolucionara i komunistu Vojislava Đeda Kecmanovića.
Kažu naši stari „krv buči, ne muči“. Progovorila je krv predačka u mlađanom Kosti. Zapamtila je Crna Gora krvničku ruku jednog Kecmanovića. Pamtiće i Srbija ruku koja ne zadrhta – ruku Koste Kecmanovića koja je nevinima sudila.
Zločin nema amnestiju, ali ni amneziju.
Za zločin u Rokočima niko nije pravosnažno nikada odgovarao.
Izgleda da ni u Srbiji Kecmanović neće odgovarati.
Da se nikada i nikome ne ponovi.
Izvori:
Jovan Čubranović, „Najveći zločin u istoriji“, Montenegrin American Asociation – Los Angeles, 2022.
https://www.politika.rs/sr/articles/amp/343206
https://www.vesti.rs/Dijaspora/In-Memoriam-Dusan-Kecmanovic.html
https://forum.klix.ba/bosna-i-hercegovina-f177/nenad-kecmanovic-all-about-t81676.html
Zlatimir Kecmanović | PDF – Scribd
scribd.com
https://www.scribd.com › doc › zlatimir-kecmanović
